Yeni CSO binası için sıradışı kalıp çözümleri
MESA tasarladı ve üretti
154.017 m² metrekare arazi üzerinde inşasına devam edilen proje, dört ayrı bloktan oluşuyor. A, B, C ve D bloklarının yapımına devam edilirken, özellikle küre formundaki iki konser salonu ve üçgen fuaye salonlarının yer aldığı B Blok üzerinde çok önemli mühendislik çalışmaları yapıldı. Küre şeklindeki iki konser salonu, balon teknolojisi ve püskürtme beton metodu ile inşa edilirken, üçgen formlu bir tasarıma sahip olan fuaye binalarında ise MESA İmalat tarafından sıradışı kalıp teknolojileri uygulandı. Uzun süredir tamamlanması beklenen proje hakkında genel bilgi veren Çağdan Mühendislik ve Müteahhitlik A.Ş. Teknik Koordinatörü Kenan Ulu, 90'lı yıllarda projelendirilen inşaatı en kısa zamanda sonlandırabilmek için çalışmaları hızlandırdıklarına ve temel atma aşamasında zemin ile ilgili bazı sıkıntılar yaşadıklarına dikkat çekti. 2010 yılında çalışmaların tekrar başlamasının ardından, zeminden itibaren “-4m” kotuna kadar basınçlı su çıkmasından dolayı biriken suların pompalarla çekilerek çevrenin temizlendiğini belirten Ulu; “Zemin etütlerinin yeniden yapıldığını ve kazık yöntemiyle basınçlı suyu engellediklerini” kaydetti.
Küre için özel iskele tasarlandı
Büyük ve Küçük Salon olarak adlandırılan küre formundaki iki konser salonunun, özel bir balon teknolojisi uygulanarak inşa edildiğini belirten Kenan Ulu, bu alanda dünyanın en önde gelen bir Amerikan firması ve MESA İmalat’la birlikte ortak çalışmalar yaparak çözüm ürettiklerini ve balon uygulamasının da Amerikalı firma tarafından bizzat yapıldığını ifade etti. Dairesel olarak hareket eden özel bir konstrüksiyonla gerçekleştirilen beton püskürtme işlemi sona erdiğinde, Büyük Salon'un beton kalınlığının 60 cm, Küçük Salon'un ise 38 cm olacağının altını çizen Ulu, beton püskürtme işleminin katmanlar halinde ilerlediğini, her katmanda ayrı demir donatı işlemi yapıldığını ve bu işlem bitene kadar balon içine sürekli olarak basınçlı hava verildiğini kaydetti. Bu sürecin zorlu ve zahmetli olduğunu vurgulayan Ulu; "Büyük salonda püskürtme işlemleri tamamlandı ve iç tasarım için çalışmalara başladık. Bu çalışmaların en zorlu etaplarından biri mobil vincin salon içerisine sokulmasıydı. Bu konu üzerinde uzun Mesailer harcadık. Şu anda, 60 ton kapasiteli vinç salon içerisinde çalışıyor. Küçük Salon’da ise beton püskürtme işlemlerimiz devam ediyor. Beton tedariğini ise Oyak Beton yapıyor. " dedi.
Mukavemetli beton
Büyük ve Küçük Salonu oluşturan balon iç cidarlarına püskürtme tekniği ile uygulanan betonda özel bir karışımın kullanıldığını sözlerine ekleyen Kenan Ulu, bu karışımı Amerikalı uzmanlar, Oyak Beton yetkilileri ve kendilerinin katıldığı toplantılar sonucunda kararlaştırarak uyguladıklarını dile getirdi. Betona katılan özel kimyasalların Amerika'dan getirildiğinin altını çizen Ulu, betonun güçlenmesinde kullanılan özel parçacıkların karışıma ilave edildiğini ve zaman içinde mukavemeti artan bir beton elde ettiklerini söyledi. Bu yapıların depreme karşı mukavemetlerinin de projelendirme ve inşaat aşamalarında denetlendiğini belirten Ulu, özellikle konser salonları ve üçgen yapının deprema karşı son derece dayanıklı olduğunu ve gerekli etütlerin yapıldığını ilave etti. Son olarak, projenin bitiş süresi hakkında tam bir tarih vermenin zor olacağına değinen Ulu; "Küre şeklindeki konser salonlarından birinin kaba inşaatı tamamlandı, diğeri ise yakın zaman içerisinde tamamlanacak. Aynı zamanda iki konser salonu ile kesişen üçgen yapının da MESA İmalat'ın özel çalışmasıyla üretilen kalıplarıyla sonlandırıldı. Buradaki zorluk, iki konser salonu ve üçgen yapının aynı anda inşa edilmesiydi. MESA İmalat gerçekten çok iyi bir iş çıkardı." şeklinde konuştu.
Özel tasarım kalıp kullanıldı
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu inşaatının en dikkat çekici yapılarından biri ise; iki konser salonunun içinden geçtiği üçgen fuaye binaları. MESA İmalat, bu binaların inşaatında kullanılan kalıpların üretimini gerçekleştirirken, 3D tasarım ve hesaplama programları kullandı. Süreç hakkında bilgi veren MESA İmalat Sistem Kalıp Müdürü Uğur Gür, Büyük Konser Salonu’nu oluşturan balonun, üçgen fuaye yapısının içine girdiği kısımdaki dairenin daralarak konik bir geometri oluşturduğunu ve bu koniklik için kullanılacak kalıpların kurum, beton dökümü ve söküm aşamalarını sorunsuz olarak gerçekleştirdiklerini söyledi. Üçgen Fuaye binası eğik perdesi ile iç, dış ve dairesel konik alt kısmı perde ve döşemeleri için, mimari olarak brüt beton yüzey istenmesi nedeniyle, kalıp yerleşimlerinde her beton döküm etabının ayrı ayrı planlandığını ve bu etapların her biri için özel geometrilere sahip kalıplar ürettiklerini ifade eden Gür, beton yüzeydeki sehim toleransını 1 mm'nin altında tuttuklarını, bunun için kalıp bağlantılarında farklı çözümler yaptıklarını ve çelik yüzeyli özel kalıp tercih ettiklerini kaydetti. Bu kalıplarının büyük çoğunluğunun sadece bir kez kullanıldığını vurgulayan Gür; "Binanın mimari tasarımı itibariyle bu özel geometriye sahip kalıplar bir daha kullanılmaz duruma geliyor. MESA İmalat olarak, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu'nun inşaatında yaklaşık 2 sene tasarım ve üretim çalışması yaptık. Özellikle, Büyük Salon ile üçgen fuaye yapısının birleştiği yerdeki dairesel koniklik için çok özel kalıp imalatlarımız oldu.
Üçgen fuaye inşaatına iki taraftan ayrı başlandığı için, üst noktada birleşmeleri gerekiyordu, toplamda 7 cm hata ile iki taraf birleşti. Bu birleşim sırasında, yapılması gereken en üst dairesel konik döşemenin beton dökümü için gereken iskele hesaplarımız da çok önemliydi. Çünkü, toplamda 80 tonun üzerinde beton ve kalıp ağırlığı vardı. Özel dairesel konik kalıpların dökümden sonra sorunsuz sökülmesi işlemini de başarıyla gerçekleştirdik " dedi.
Uçuk proje
İnşaat sırasında kendinden yerleşen ve vibrasyon gerektirmeyen beton kullanıldığını ve bu betonun fazlasıyla akışkan olmasından dolayı kalıpları ona göre tasarladıklarını belirten Uğur Gür, “Bu nedenle kalıp birleşimlerinde hiçbir boşluğun olmaması gerekiyordu” dedi. Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu inşaatının betonla oynanan uçuk bir proje olduğunu ifade eden Gür; "MESA İmalat olarak tasarım ve üretim aşamalarında çok detaylı bir çalışma yaptığımız projede kullanılacak kalıpların birleşim yerleri, yatay ve dikey ölçüleri ile saplama (tij) bağlantı yerlerini belirlemek için aylarca uğraştık. Bu konuda yüklenici firmanın uygulayıcıları ve proje mimarı ile entegre çalıştık. Bunun yanı sıra yapının birçok yerine baktığınızda, konvansiyonel üst yapılarda görmediğiniz tasarımlar ve uygulamalar görebilirsiniz. Klasik binalarda yer alan kolon, perde kiriş sistemi yerine, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Konser Salonu'nda eğik, dairesel çatal şeklinde kolonlar yer alıyor. Bu kolonlar da, MESA İmalat tarafından tasarlanan ve üretilen özel kalıplarla oluşturuldu. Sonuç olarak, 2011 yılında başladığımız çalışmaları, yüklenici firma, proje mimarı ve statik mühendisi ile başarıyla yaptığımız koordinasyon ve inovasyon ile tamamladık." dedi.